Tahun di penjara dan pembebasan

Pada tahun 1999, Anwar mengemukakan saman terhadap Perdana Menteri Mahathir bagi kes fitnah kerana didakwa mengucapkan tuduhan perbuatan tidak bermoral dan memanggil Anwar seorang homoseksual pada sidang akhbar di Malaysia.[34]

Keputusan liwat itu sebahagiannya dibatalkan pada tahun 2004, yang menyebabkan pembebasan Anwar dari penjara kerana beliau telah menjalani hukumannya atas kesalahan rasuah.[35] Penulis buku itu meninggal dunia pada tahun 2005 akibat komplikasi diabetis tetapi sebelum Mahkamah Tinggi mendapati bahawa beliau telah melakukan libel dan telah memberikan pampasan kepada Anwar berjuta-juta ringgit.[36] Mahkamah Persekutuan pada 8 Mac 2010 memutuskan bahawa pemecatan Anwar dari jawatan Kabinet beliau oleh Mahathir adalah berperlembagaan dan sah, bermakna Anwar gagal dalam usaha untuk mencabar pemecatannya.[37][38][39]

Walaupun titik itu kini ditangguhkan, rayuan atas tuduhan rasuah telah didengar pada 6 September 2004. Di bawah undang-undang Malaysia seseorang dilarang daripada aktiviti politik selama lima tahun selepas tamatnya hukumannya. Kejayaan dalam rayuan ini akan membolehkan beliau kembali ke politik dengan segera. Pada 7 September, mahkamah bersetuju untuk mendengar rayuan Anwar. Walau bagaimanapun, pada 15 September, Mahkamah Rayuan memutuskan sebulat suara bahawa keputusannya yang terdahulu untuk menegaskan keputusan Mahkamah Tinggi yang mendapati bahawa Anwar bersalah teratur, memancarkan Anwar di luar politik Malaysia sehingga 14 April 2008. Satu-satunya cara untuk Anwar dibebaskan dari ketetapan ini akan baginya untuk menerima pengampunan dari Yang di-Pertuan Agong.

Perguruan dan kerjaya bukan keuntungan

Selepas dibebaskan dari penjara, Anwar memegang jawatan mengajar di Kolej St Antony, Oxford, di mana beliau adalah rakan sekutu dan rakan sekutu kanan, di Universiti Pengajian Antarabangsa Advanced Johns Hopkins di Washington DC sebagai Felo Pelawat Kanan yang Cemerlang, dan pada tahun 2005 -2006 sebagai profesor lawatan di Pusat Alwaleed Pangeran untuk Pemahaman Muslim-Kristian di Sekolah Perkhidmatan Asing di Universiti Georgetown[40] Pada Mac 2006, beliau telah dilantik sebagai Presiden Kehormat di Institut Akauntabiliti Institut Sosial dan Etika.[41]

Pada bulan Julai 2006, Anwar dipilih sebagai Pengerusi Yayasan yang berpangkalan di Washington, Yayasan Untuk Masa Depan.[42] Dalam kapasiti ini, beliau menandatangani surat 1 Oktober 2006 kepada Robin Cleveland dari Bank Dunia, meminta pemindahan Shaha Riza dari Jabatan Negara AS kepada Yayasan untuk Masa Depan. Transaksi ini membawa kepada peletakan jawatan Paul Wolfowitz sebagai presiden organisasi.[43] Beliau adalah salah seorang penandatangan A Common Word Between Us and You pada tahun 2007, surat terbuka oleh ulama Islam kepada para pemimpin Kristian, yang memanggil untuk perdamaian dan pengertian.

Kembali ke politik

Pada November 2006, Anwar mengumumkan bahawa beliau merancang untuk bertanding di Parlimen pada tahun 2008, selepas kehilangan kelayakannya tamat. Anwar kritikal terhadap dasar kerajaan selepas dibebaskan dari penjara, terutamanya Dasar Ekonomi Baru (DEB) yang kontroversi, yang memberikan tindakan afirmatif bagi Bumiputera. Dasar itu menetapkan beberapa kuota, seperti untuk unit perumahan dan tawaran awam permulaan, yang mesti dipenuhi.[44]

Sebelum menjadi hak untuk lari ke Parlimen pada tahun 2008, beliau bertindak sebagai "penasihat" Parti Keadilan Rakyat, parti yang isterinya Dr. Wan Azizah adalah presiden. Beliau berada di barisan hadapan dalam menganjurkan perhimpunan besar November 2007, yang dikenali sebagai Perhimpunan Bersih 2007, yang berlangsung di Dataran Merdeka Kuala Lumpur untuk menuntut pilihan raya yang bersih dan adil. Perhimpunan itu dianjurkan oleh BERSIH, sebuah gabungan yang terdiri daripada parti politik dan kumpulan masyarakat madani, dan menarik penyokong dari seluruh negara.

Tarikh pilihan raya umum 2008, bagaimanapun, ditetapkan pada 8 Mac 2008, yang mencetuskan kritikan bahawa Barisan Nasional menyeru pilihan raya awal dalam usaha untuk menafikan rancangan Anwar untuk kembali ke Parlimen. Sebagai tindak balas, isteri Anwar, Wan Azizah Wan Ismail, mengisytiharkan beliau akan meletak jawatan sekiranya mengekalkan kerusi Parlimen Permatang Pauh untuk memaksa pilihan raya kecil di mana Anwar sendiri akan bertanding.[45]

Ketika ditanya mengenai kemungkinan Anwar menjadi Perdana Menteri seterusnya, bekas pemimpin Tun Dr. Mahathir Mohamad bertindak balas dengan berkata, "Dia akan menjadikan Perdana Menteri Israel yang baik".[46]

Pada 14 April 2008, Anwar menyambut kembali kepulangan rasminya ke pentas politik, kerana larangannya dari jawatan awam tamat sedekad selepas beliau dipecat sebagai Timbalan Perdana Menteri. Pembangkang merampas satu pertiga daripada kerusi parlimen dan lima negara dalam menunjukkan yang paling buruk untuk gabungan Barisan Nasional yang memerintah selama setengah abad, dengan Anwar menerajui.[47] Perhimpunan lebih daripada 40,000 penyokong menyambut Anwar dalam satu perhimpunan menyambut kedatangannya ke politik. Polis mengganggu Anwar selepas dia mengarahkan perhimpunan tersebut selama hampir dua jam dan memanggilnya untuk menghentikan perhimpunan itu kerana tidak ada kebenaran undang-undang untuk perhimpunan tersebut.[48]

Pada 29 April 2008, selepas 10 tahun ketiadaannya, beliau kembali ke Parlimen, walaupun atas undangan sebagai tetamu isterinya, Parti Keadilan Rakyat dan pemimpin pembangkang wanita pertama dalam sejarah Parlimen Malaysia.[49]

Pilihan raya kecil Permatang Pauh

Anwar menang dalam pilihan raya kecil Permatang Pauh yang diadakan pada 26 Ogos 2008. Muhammad Haji Muhd Taib, ketua maklumat UMNO, menyatakan: "Ya tentu kita telah kehilangan ... kita adalah golongan yang kalah dalam pertandingan ini."[50] Keputusan akhir yang diumumkan oleh Suruhanjaya Pilihan Raya mendedahkan bahawa Anwar memenangi 31,195 daripada anggaran 47,000 undi yang diletakkan di daerah itu, manakala Arif Shah Omar Shah menerima 15,524 undi dan calon ketiga mempunyai 92 undi.[51][52]

Pada 28 Ogos 2008, Anwar, yang memakai baju Melayu tradisional biru gelap dan topi hitam "songkok", bersumpah di ruang utama rumah Parlimen di Kuala Lumpur, sebagai Ahli Parlimen Permatang Pauh pada jam 10.03 pagi sebelum Speaker Tan Sri Pandikar Amin Mulia. Dia secara rasmi mengisytiharkan Anwar sebagai pemimpin parti pembangkang 3-parti. Dengan anak perempuannya Nurul Izzah, juga seorang ahli parlimen, Anwar mengumumkan: "Saya gembira dapat kembali selepas satu dekad. Perdana menteri telah kehilangan mandat negara dan negara."[53][54] Pada masa itu Anwar memerlukan 30 penggubal undang-undang untuk membelakangkan pembangkang untuk membentuk kerajaan yang akan datang.[55][56][57]